Orla Perć

Jeden z najtrudniejszych i najbardziej niebezpiecznych[1] szlaków w Tatrach Wysokich, poprowadzony zboczami oraz granią przez przełęcze i szczyty, między przełęczami Zawrat i Krzyżne i dalej grzbietem Wołoszyna na Polanę pod Wołoszynem. Odcinek od Krzyżnego do Polany pod Wołoszynem jest od 1932 roku zamknięty i nie przewiduje się jego otwarcia. Orla Perć prowadzi właściwie granią, ale miejscami, z powodu ukształtowania terenu, oddala się od niej, omijając szczyty i turnie. Jest oznakowana kolorem czerwonym. Na szlaku znajdują się rozliczne ułatwienia (łańcuchy, klamry i żelazne drabinki), mimo to jednak szlak ten nie jest odpowiedni dla początkujących turystów górskich, wymaga pewnego obycia z górami, sposobem korzystania z łańcuchów, wreszcie umiejętności wyszukiwania właściwych chwytów i stopni[2]. Szczególnie istotne jest to przy złej pogodzie. Liczne ekspozycje na szlaku są stosunkowo silne.

Od czasu otwarcia szlaku w 1906 zginęło na nim ponad 100 turystów[1].

Najlepszymi punktami wypadowymi na Orlą Perć są schronisko na Hali Gąsienicowej i schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich.

Przejście Orlą Percią można podzielić np. na dwie części:
Od Zawratu po Granaty (na tym odcinku znajdują się szczyty: Mały Kozi Wierch, Zmarzłe Czuby, Zamarła Turnia, Kozie Czuby, Kozi Wierch, Buczynowa Strażnica, Czarne Ściany). Od lipca 2007 r. ruch turystyczny na odcinku Zawrat – Kozi Wierch odbywa się wyłącznie w kierunku wschodnim od Zawratu do Koziego Wierchu. Od Granatów na Krzyżne (szczyty: Wielka Orla Turniczka, Orla Baszta, Buczynowe Czuby, Buczynowa Turniczka, Mała Buczynowa Turnia, Ptak, Kopa nad Krzyżnem).  Należy pamiętać że z tego odcinka nie ma możliwości wcześniejszego zejścia ze szlaku.

Trzecia część Orlej Perci prowadząca granią Wołoszyna, z częściowym obejściem jej ostrza, jest zamknięta dla ruchu turystycznego. Ze względu na ochronę przyrody (cały teren Wołoszyna stanowi rezerwat ścisły) nie przewiduje się jej otwarcia.

Odcinek między Świnicą i Zawratem, również oznakowany na czerwono, nie jest częścią Orlej Perci.

Pomysłodawcą budowy Orlej Perci był Franciszek Henryk Nowicki, proponując w 1901 r. wytyczenie drogi od Wodogrzmotów Mickiewicza przez przełęcz Krzyżne, Świnicę, Kasprowy Wierch i przez Czerwone Wierchy aż do Doliny Kościeliskiej. Na Świnicy projektowany szlak miał się rozgałęziać w stronę Morskiego Oka, granią przez Szpiglasowy Wierch i Miedziane.

Szlak został wytrasowany w latach 1903-1906 (począwszy od Wołoszyna, objętego obecnie rezerwatem; odcinek od Polany pod Wołoszynem do Krzyżnego zamknięto w 1932) nakładami Towarzystwa Tatrzańskiego i wielkiego miłośnika Tatr, księdza Walentego Gadowskiego. W latach 1904 i 1911 wytrasowano szlaki łącznikowe, które pozwalają na pokonywanie trasy w krótszych odcinkach, przy czym szlak Zmarzły Staw Gąsienicowy – Kozia Przełęcz – Pusta Dolinka wytrasowano w 1912, zamknięto w 1925 i ponownie wyznakowano w 1953.

Pod koniec 2006 z apelem "Orla Perć – następne stulecie" do władz Tatrzańskiego Parku Narodowego o polepszenie zabezpieczeń na szlaku wystąpiły dwie osoby: przewodnik tatrzański Irena Rubinowska oraz reżyser filmowy Piotr Mikucki[3]. Władze Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego proponowały natomiast demontaż wszystkich klamr i łańcuchów i zamianę szlaku na via ferratę. Argumentowały, że tak trudny szlak powinien być dostępny tylko dla ludzi z doświadczeniem taternickim, którzy dysponują i potrafią posługiwać się sprzętem asekuracyjnym.

Dyrekcja TPN od lipca 2007 wprowadziła ruch jednokierunkowy na Orlej Perci na odcinku od Zawratu do Koziego Wierchu[4].

Przypisy
1. Dariusz Dyląg: Orla Perć: przewodnik wysokogórski. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Rewasz, 2006. ISBN 83-89188-50-3.
2. Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XV. Latchorzew: Trawers, 2007. ISBN 978-83-60078-04-4.
3. Orla Perć – następne stulecie. [dostęp 19.10.2008].
4. Turnia.pl: Orla Perć jednokierunkowa. [dostęp 19.10.2008].

Bibliografia
1. Dariusz Dyląg: Orla Perć: przewodnik wysokogórski. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Rewasz, 2006. ISBN 83-89188-50-3.
2. Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XV. Latchorzew: Trawers, 2007. ISBN 978-83-60078-04-4.

Źródło: wikipedia.org
Tekst udostępniany na licencji GNU Free Documentation License